VEZİKOÜRETERAL REFLÜ

Vezikoüreteral reflü, idrarın mesaneden tekrar yukarı geri kaçışını anlatır. Gastroözefageal reflü hayatta daha çok bilense de çocuk ürolojinin reflüsü de idrarın mesaneden üreter yoluyla böbreklere geri döndüğü VUR’dur, bazen tek üretere reflü görülürken bazen de her iki üretere reflü olabilir.

Vezikoüreteral Reflü Böbreklere Hasar Verir Mi?

Ayrıca VUR ile idrar yolu enfeksiyonu arasında çok güçlü bir ilişki bulunur tanıda gecikme ya da yetersiz tedavi sonucu tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları; çocuklarda hipertansiyon, büyüme gelişme geriliği, böbrek hasarı, hatta böbrek yetmezliğine yol açabilmektedir bu nedenle VUR’un erken tanınması, böbreklerde oluşacak hasarı engellemek açısından çok önemlidir.

Vezikoüreteral Reflü Görülme Nedeni?

Vezikoüreteral reflü daha çok primer neden dediğimiz üreterin mesane içinde az tünel oluşturarak açılmasından kaynaklanır fakat sekonder reflü dediğimiz altta yatan bir sebeple de olabilir. Sekonder reflüye neden olabilecek durumlar;

  • İşeme bozuklukları (gündüz idrar kaçırma)
  • Posterior üretral valv
  • Nörojen mesane
  • Anal atrezi
  • Böbreklerde çift sistem
  • Üreterosel
  • Epispadias – ekstrofi birlikteliği
  • Prune belly sendromu

VUR’un Belirtileri Nelerdir?

1.Anne karnındaki bebeklerde çekilen ultrasonda böbrek büyümesi

2.İdrar yolu enfeksiyonu

  • İdrar yaparken yanma
  • Ateş
  • İdrarda kötü koku
  • Bebeklerde kilo alamama, huzursuzluk, kusma

3.İdrar kaçırma, sık idrara gitme ve işeme bozuklukları

4.Kabızlık

5.Yüksek tansiyon

6.İdrarda protein varlığı ve böbrek yetmezliği

Nasıl Tanı Konur?

Genellikle bebekler anne karnındayken çekilen ultrasonlarda, böbreklerde genişleme (hidronefroz) saptanır ve bebek doğduktan sonra yapılan incelemelerde VUR gözlemlenebilir, çocuklarda da geçirilen bir idrar yolu enfeksiyonu sonrası yapılan araştırma sonucu saptanır. İlk yapılması gereken ultrasondur, bu inceleme reflüyü göstermez fakat böbreklerde, üreterlerdeki genişlemeyi göstererek bizi uyarmaktadır.

Asıl tanı işeme sistoüretrografisi di bilinen işlemle konur, mesaneye takılan ince bir kateter yardımıyla mesaneye radyo-opak madde verilir ve bu sıvı mesaneye dolarken, sonrasında çocuk işerken görüntüler alınarak opak maddenin nereye kadar çıktığı görülerek hem reflü tanısı konur hem de reflünün derecesi belirlenir.

Reflü saptanmasının ardından DMSA denilen sintigrafik çalışma istenir ki bu böbreklerdeki hasarı gösteren bir çalışmadır.

Büyük çocuklarda işeme bozukluğu, idrar kaçırma söz konusu ise bu durumda da yukarıdakilere ek olarak işeme çizelgesi ve üroflov (işeme testis) yapılır eğer nörojen mesaneden şüpheleniliyorsa da ürodinami ve lumbosakral MR da istenecektir.

Vezikoüreteral Reflü Dereceleri Nelerdir?

Uluslararası sınıflandırmaya göre 5 derecesi bulunur özellikle primer reflülerde tedavinin nasıl olacağı ve nasıl seyredeceği derecesi ile çok ilgilidir. Derecesi tanı koyma sırasında elde edilen görüntülerle saptanır. Şunu çok iyi bilinmektedir ki, yüksek dereceli reflülerin hem kendiliğinden geçme olasılığı azdır hem de böbreklerde hasar yapma ihtimali yüksektir.

Vezikoüreteral Reflü Tedavisi Nedir?

Vezikoüreteral reflü tedavisinde; hastanın yaşı, VUR’un derecesi, böbrek hasarının, işeme bozukluğunun olup – olmadığı, ailenin sosyokültürel durumu gibi birçok etmen göz önünde bulundurulmaktadır, özellikle düşük dereceli reflülerin yaşamın ilk yıllarında kendiliğinden geçtiği bilinmektedir.

Bebeklerde ve küçük çocuklarda böbrek hasarına yol açmamış hafif dereceli vezikoüreteral reflünün tedavisinde, enfeksiyondan korumak için antibiyotik tedavisi uygulanır, bu tedavide amaç idrar yolu enfeksiyonunu engellemektir, bunun için verilen koruyucu antibiyotik gece yatmadan tek doz şeklinde kullanılır. Oldukça düşük dozda verilen bu antibiyotiğin hiçbir zararı yoktur, eğer işeme bozukluğu söz konusuysa mesane rehabilitasyonu (özellikle kliniğimizde pelvik taban kas rehabilitasyonu) yapılır. 

Eğer sekonder reflü varsa ilk önce altta yatan nedene yönelik tedavi uygulanır, aynı zamanda bu grupta da idrar yolu enfeksiyonunu engellemeye yönelik koruyucu antibiyotik verilir.

Koruyucu antibiyotiğe ya da altta yatan nedenin düzeltilmesine rağmen reflü devam ederse, idrar yolu enfeksiyonuna yol açıyorsa bu durumda beklemeksizin, cerrahi müdahale yapılması gerekir ve iki türlü müdahale söz konusudur:

Sistoskopik düzeltme (Sting yöntemi): Günübirlik bir operasyondur ince sistoskoplarla mesaneye girilip, kaçak olan üreter ağzının hemen altının özel dolgu maddesi ile doldurulup (0.1-0.6 cc kadar çok az), kaçağın önlenmesi hedeflenir başarı oranı reflü derecesine göre değişir. Düşük derecelilerde yüzde 80-85, büyük dereceli reflülerde yüzde 50 oranındadır; birkaç kez tekrarlanabilir.

Açık cerrahi yöntem: Mesane duvarı içindeki üreter tünelinin boyunun uzatılması amaçtır. Farklı teknikler olsa da başarı oranı yüzde 95’tir, genellikle çocukların hastanede kalış süreleri 4-5 gündür.

OP. DR. İ. KIVANÇ CAVILDAK

ONLİNE
Randevu

Online randevu formundan veya +90 505 269 95 43 nolu telefon numarasından bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Doktora Sor